Anh - Thụy Sĩ (23 giờ ngày 6.7): Lý thuyết đối đầu thực tế, Bellingham thắng nổi Xhaka?

NGÔI SAO VÀ TẬP THỂ​

Đội tuyển Anh hoàn toàn vượt trội so với Thụy Sĩ về đẳng cấp cá nhân. Trong tay HLV Gareth Southgate là Jude Bellingham, Declan Rice, Phil Foden, Harry Kane - những ngôi sao mà bóng đá Thụy Sĩ không thể có được. Ngôi sao lớn nhất bên phía Thụy Sĩ chỉ là Granit Xhaka hoặc Manuel Akanji. Xhaka đã bị "đánh bật" ra khỏi giải Ngoại hạng Anh, phải chịu giảm lương và giảm giá khi chuyển từ Arsenal sang Leverkusen. Chỉ còn mỗi Akanji là đáng kể. Nhưng anh là trung vệ, không phải mẫu ngôi sao có thể tự mình xoay chuyển tình thế, như những gì Bellingham hoặc Kane đã làm cho đội tuyển Anh.

Đội tuyển Anh đang lệ thuộc rất lớn vào phong độ của Jude Bellingham (phải)
Chính vì cái hơn ở đẳng cấp ngôi sao nơi hàng công mà Anh, dù đã thể hiện sự kém cỏi suốt từ vòng bảng đến vòng 1/8, vẫn luôn được coi là đáng gờm, chứ nói thẳng ra thì coi như thầy trò HLV Southgate chưa làm được trò trống gì tại EURO này, ngoài vài khoảnh khắc lóe sáng của riêng Bellingham. Hình ảnh thường thấy: cầu thủ Anh phải mất rất nhiều thời gian để loay hoay, ngước nhìn, trước khi chuyền bóng. Cảm giác là họ không biết chuyền cho ai khi đã tiến đến tình huống quan trọng, đành phải chuyền ngay khoảnh khắc cuối cùng (khi bị truy cản) và đấy thường là những đường chuyền rất "tối". Không có pha phối hợp nào cho thấy Bellingham và Foden được kết dính với nhau bởi bài bản chiến thuật, nghĩa là mỗi người mỗi phách.
Thụy Sĩ ở hẳn thái cực ngược lại: tuyệt vời trong lối chơi đồng đội. Xhaka chuyền bóng rất hợp lý và chính xác trong mọi hoàn cảnh, hoàn toàn xứng danh thủ lĩnh trong một tập thể đồng đều. Nguyên nhân của sự khác biệt: Xhaka và Remo Freuler đã đá cặp với nhau giữa hàng tiền vệ Thụy Sĩ 59 trận, trong khi Rice và Kobbie Mainoo bên hàng tiền vệ Anh chỉ mới đá chung với nhau… 311 phút! Với hơn chục thành viên trong danh sách có thâm niên khoác áo ĐTQG trên 50 lần - đa số họ thuộc cùng một thế hệ, Thụy Sĩ hơn hẳn về sự ăn ý do hiểu nhau quá rõ và đã trải qua kinh nghiệm trận mạc. Mặt khác, tất nhiên Thụy Sĩ phải chú trọng phát huy sức mạnh tập thể do không có nhiều ngôi sao lớn. Cuộc đối đầu Anh - Thụy Sĩ ở vòng tứ kết EURO chính là cuộc đối đầu kinh điển làm nên giá trị tuyệt vời của môn thể thao "vua": đẳng cấp cá nhân đọ với lối chơi đồng đội.

NHƯỢC ĐIỂM CŨNG LÀ ƯU ĐIỂM​

Bóng đá là môn đồng đội, như người ta vẫn nói. Nhưng giới bình luận cũng thường khẳng định: đẳng cấp cá nhân có thể quyết định toàn cục. Một ngôi sao lóe sáng đúng lúc, hoặc ngược lại, một khoảnh khắc sai lầm, có thể làm thay đổi toàn bộ kết quả. Lối chơi đồng đội có tốt đẹp đến đâu đi nữa, đối phương vẫn có thể phá, vì nguyên tắc "phá dễ hơn xây". Còn giây phút lóe sáng của tài năng cá nhân thì rất khó lường, không thể tiên liệu. Chính vì vậy, trận Anh - Thụy Sĩ mới khó đoán kết quả (chứ theo suy luận thông thường thì cứ nói thẳng: Thụy Sĩ đá hay hơn Anh rất nhiều).
Như đã nêu, bài bản chiến thuật của HLV Southgate đã lộ rõ thất bại rồi. Lối chơi đi liền với nhân sự. Và đến tận thời điểm này, vẫn còn quá nhiều câu hỏi về nhân sự nơi đội tuyển Anh. Ông Southgate có nên "đánh liều" dùng Luke Shaw - cầu thủ chưa hề xỏ giày ra sân trong 140 ngày? Quá mơ hồ về phong độ của Shaw. Nhưng nếu không tính đến phương án Shaw, thì phải chấp nhận sự khập khiễng trong đội hình: hậu vệ cánh Kieran Trippier quá yếu! Tiền vệ trung tâm (ai đá cùng Rice) và trung vệ (Marc Guehi bị treo giò, ai thay?) là những câu hỏi hóc búa khác. Tương tự, còn có đề tài Anh sẽ chơi 3 trung vệ hay 4 hậu vệ, cũng liên quan đến các bài toán nhân sự đang khiến ông Southgate đau đầu. Trái ngược với đội hình và lối chơi có đường nét rất rõ ràng của Thụy Sĩ, Anh vẫn là một mớ hỗn độn các ngôi sao xen lẫn cầu thủ tầm thường, hầu như không có bài bản gì. Đây là nhược điểm, nhưng lại là ưu điểm của ứng viên vô địch. Không dễ đoán, nên cũng không dễ đối phó với đội bóng của HLV Southgate!
Tầm quan trọng của trận đấu cùng sự phức tạp về mặt chuyên môn nơi đội tuyển Anh có thể dẫn đến hệ quả: tính hấp dẫn giảm đi phần nào vì sự thận trọng. Thụy Sĩ không dễ lặp lại hình ảnh thuyết phục như khi thắng Ý ở vòng trước, vì đặc điểm quá thận trọng mà đội tuyển Anh đã thể hiện từ đầu giải (ông Southgate càng phải thận trọng hơn khi chứng kiến trận thắng tưng bừng của đối thủ). Tất nhiên, Anh khác hẳn Ý, về nhân lực, nên Thụy Sĩ cũng không dám mạnh dạn "đá để thắng" như trong trận trước. Có khi HLV Murat Yakin còn âm thầm chờ đợi: hòa càng tốt, vì nếu phải đá luân lưu thì Anh chính là một trong những đội kém nhất xưa nay!