Sức khỏe Cắt nang tuyến thượng thận chặn nguy cơ ung thư

TP HCMChị Quỳnh, 45 tuổi, khám sức khỏe phát hiện nang tuyến thượng thận 1,5 cm, kích thước tăng gấp đôi sau 6 tháng, được bác sĩ nội soi cắt nang để ngăn ung thư.
Ngày 17/5, thạc sĩ, bác sĩ Phan Đức Hữu, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết hầu hết u nang tuyến thượng thận lành tính, người bệnh không có triệu chứng, không cần điều trị, chỉ cần theo dõi định kỳ 6 tháng mỗi lần. Tuy nhiên, trường hợp của chị Quỳnh u nang đang tiến triển, khả năng chuyển sang ác tính tăng.
Đánh giá hormone tuyến thượng thận ổn định, bác sĩ Hữu chỉ định phẫu thuật lấy khối nang cho người bệnh. Với nang tuyến thượng thận dưới 7 cm như của chị Quỳnh, phẫu thuật nội soi được ưu tiên lựa chọn. Nếu nang lớn hơn 7 cm, bác sĩ cần mổ mở.
Ê kíp tạo ba lỗ nhỏ 1-2 cm trên hông lưng trái người bệnh để đưa các thiết bị mổ nội soi vào trong. Quan sát trên màn hình nội soi, bác sĩ bóc tách khoang tuyến thượng thận, tìm khối nang, sau đó kẹp tĩnh mạch nhằm ngắt các mạch máu nuôi nang, rồi cắt bỏ cả khối nang và tuyến thượng thận trái. Ca phẫu thuật kết thúc sau 120 phút.
Bác sĩ Hữu (bên trái) và ThS.BS Nguyễn Tân Cương phẫu thuật cho người bệnh. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn, ít mất máu, ít đau, vết thương phục hồi nhanh. Chị Quỳnh xuất viện ba ngày sau mổ.
Bác sĩ Hữu cho biết dù mất đi một bên tuyến thượng thận, nồng độ hormone tuyến thường không ảnh hưởng do bên còn lại khỏe mạnh. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, chị Quỳnh cần định kỳ theo dõi mức độ hormone tuyến thượng thận 3-6 tháng một lần. Người bệnh tái khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi nang có tái phát không để có phương án điều trị phù hợp.
Tuyến thượng thận có hình tam giác nằm trên đỉnh hai quả thận. Tuyến này tiết ra các hormone giúp điều chỉnh một số chức năng quan trọng của cơ thể như trao đổi chất, nhịp tim, huyết áp, hệ thống miễn dịch, phát triển các đặc điểm sinh dục giới tính, giảm căng thẳng.
Theo bác sĩ Hữu, ít gặp, chiếm khoảng 4% số khối nang tại tuyến thượng thận. Trong đó, chỉ 10% trường hợp xuất hiện tình trạng tăng tiết hormone, biểu hiện qua các triệu chứng như tim đập nhanh, yếu hoặc liệt tay chân, tăng cân nhanh, tăng huyết áp, đau đầu, tiểu nhiều, nhanh khát nước, khó thở... Còn lại do không làm tăng tiết hormone (gọi là nang tuyến thượng thận không tiết) nên người bệnh thường không nhận thấy triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện khi siêu âm bụng.
Hiện chưa tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự hình thành các khối năng này. Một số tình trạng di truyền có thể làm tăng nguy cơ như bệnh đa polyp tuyến gia đình (rối loạn di truyền khiến nhiều polyp mọc lên trong ruột già), đa u tân sinh tuyến nội tiết loại 1 và loại 2, u sợi thần kinh loại 1, hội chứng Li-Fraumeni (bệnh di truyền thường gặp ở người trẻ, khiến người bệnh có thể phát triển nhiều hơn một loại ung thư trong cuộc đời)... Người béo phì hay có thói quen hút thuốc lá có nguy cơ mắc cao hơn.
Nang tuyến thượng thận phổ biến hơn ở phụ nữ hơn so với nam giới. Càng lớn tuổi, nguy cơ mắc bệnh càng tăng.
khuyến cáo người có biểu hiện tim đập nhanh, tăng cân nhanh trong thời gian ngắn, tay chân đột ngột yếu hoặc không thể cử động, mệt mỏi, nhức đầu, xuất hiện vết rạn trên da bụng, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, nam giới tăng mô vú... cần đến bệnh viện khám sớm và điều trị phù hợp. Khám sức khỏe định kỳ 6-12 tháng để phát hiện sớm những tổn thương tại tuyến thượng thận nếu có.
Thắng Vũ
*Tên người bệnh đã được thay đổi