Chiếu chèo Việt ấn tượng trên sân khấu thế giới

Trở về từ Bắc Kinh, Trung Quốc sau thời gian tham dự ATEC VII những ngày cuối tháng 5, đầu tháng 6 vừa qua, Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Bùi Như Lai, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội cho biết, nhà trường được chọn là đại diện cho sân khấu Việt Nam tham gia.
ATEC năm nay có chủ đề “Sức quyến rũ của sân khấu truyền thống châu Á”, nhà trường đã mang tới vở diễn “Như hạt mưa sa” – một vở diễn với phong cách đặc biệt, lấy cảm hứng, chất liệu từ nghệ thuật chèo truyền thống nhưng lại mang đậm hơi thở của sân khấu đương đại.

 
Câu chuyện xoay quanh ba nhân vật chính: Thị Màu, Thị Kính và Súy Vân, mỗi người đều có một cuộc sống đầy bi kịch và trăn trở riêng. Cả ba nhân vật đều là những người phụ nữ trẻ, đầy nhiệt huyết, bị ràng buộc bởi các quy tắc xã hội và áp lực gia đình. Với tình huống và câu chuyện phức tạp, vở diễn “Như hạt mưa sa” tạo ra một không gian biểu diễn đa chiều, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại nhằm truyền tải thông điệp sâu sắc về sự tự do, quyền lựa chọn và quyền tự quyết của phụ nữ.

Tại ATEC lần thứ VII, vở diễn “Như hạt mưa sa” được trình diễn trên một sân khấu 3 mặt trong Nhà hát của Học viện Hý kịch Trung ương, Bắc Kinh (Trung Quốc), bài trí sân khấu đơn giản, đạo diễn Bùi Như Lai đã tập trung sử dụng tấm chiếu chèo làm điểm nhấn đồng thời cũng là đạo cụ xuyên suốt vở diễn, làm nổi bật các tình tiết câu chuyện của các nhân vật khác nhau. Cũng từ tấm chiếu chèo, thông qua vở diễn đậm chất chèo, các nghệ sĩ không chỉ giới thiệu về nghệ thuật chèo truyền thống Việt Nam mà còn giới thiệu về những nét văn hóa dân gian của người Việt tới đông đảo khán giả quốc tế.

 
 
 
“Việc sử dụng âm nhạc chèo – một trong những bộ phận cốt lõi tạo nên nghệ thuật sân khấu chèo, đã đem đến một không gian sân khấu truyền thống đậm nét văn hóa Việt. Với biên chế dàn nhạc chèo gồm đầy đủ bộ hơi, bộ dây, bộ gõ, tôi đã kết hợp hài hòa để các nhạc công không chỉ đóng vai trò trong việc đệm cho hát, làm nền cho cảnh diễn, tạo tình huống kịch, mở màn cho vở diễn, mà các nhạc công đã trở thành chính những nghệ sĩ trình diễn có mặt xuyên suốt trên sân khấu. Với những đoạn mở và kết vở diễn bằng âm nhạc cùng sự thể hiện chuyển động của các nhạc công trên sân khấu đã tạo nên sự lắng đọng sau những cao trào, diễn biến nội tâm phức tạp của các nhân vật chính của vở diễn”, NSƯT Bùi Như Lai, đạo diễn của vở diễn chia sẻ.

 
“Như hạt mưa sa” đã làm nổi bật ba nhân vật nữ kinh điển của nghệ thuật chèo cổ: Thị Mầu (vai nữ lệch – đào lệch), Thị Kính (vai nữ chín – đào thương) trong vở chèo cổ “Quan âm Thị Kính” và nhân vật Súy Vân (vai nữ pha – đào pha) trong vở chèo “Kim Nham”, đây là những nhân vật giữ vai trò quan trọng trong kịch bản chèo, những nhân vật mang tính ước lệ, có tính văn học cao. Vở diễn thể hiện số phận khốn khổ của những người phụ nữ thời xưa bế tắc, đau khổ bởi những lễ giáo phong kiến gò bó, đồng thời kể câu chuyện về sự kiên định theo đuổi mục tiêu của người phụ nữ, đó chính là theo đuổi tình yêu đích thực, cũng như sự tự do. Vở kịch không có một giọt mưa nào nhưng lại trút nặng hạt, thấm đẫm lên hành trình mưu cầu hạnh phúc của mỗi nhân vật nữ.

 
Sau khi xem vở diễn, khán giả Trung Quốc và quốc tế đã ở lại kín khán phòng để giao lưu với đoàn, thể hiện sự yêu thích tới vở diễn “Như hạt mưa sa”; đồng thời cũng bày tỏ rất nhiều sự quan tâm đến ý tưởng, thủ pháp dàn dựng vở diễn, đặc biệt là vấn đề: Làm thế nào để thể hiện một cách hiệu quả những tác phẩm sân khấu truyền thống trên sân khấu hiện đại, làm sao đưa sân khấu truyền thống mang hơi thở đương đại tiếp cận gần hơn với khán giả hiện đại...

 
Thông qua sự đón nhận nồng nhiệt của khán giả quốc tế dành cho vở diễn chính là thể hiện sự quan tâm đặc biệt của công chúng hiện đại tới sân khấu truyền thống Việt Nam nói riêng và sân khấu truyền thống thế giới nói chung.

HÀ ANH

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Văn hóa xem các tin, bài liên quan.