Đề xuất đưa tên danh nhân Lưu Đình Chất vào quỹ tên đường

Đưa tên danh nhân Lưu Đình Chất vào quỹ tên đường ở Thanh Hóa là đề xuất của các nhà sử học tại hội thảo Vai trò của danh nhân Lưu Đình Chất trong lịch sử dân tộc và việc bảo tồn, phát huy các giá trị di sản về ông, tổ chức ngày 6.7, tại Thanh Hóa. Hội thảo quy tụ được các nhà nghiên cứu Hán Nôm, lịch sử từ Viện Sử học Việt Nam, Hội Khoa học lịch sử Thanh Hóa, Viện Văn học Việt Nam… với 30 tham luận.

Tượng thờ danh nhân Lưu Đình Chất
Theo TS Lê Ngọc Tạo, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Thanh Hóa, và nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, trong ngân hàng tên đường phố của TP.Thanh Hóa hoặc H.Hoằng Hóa cần có tên danh nhân Lưu Đình Chất. Cạnh đó, cũng cần đổi tên cho một trường học hiện nay (có thể là Trường THPT Hoằng Hóa 2, hay Trường THCS, Trường tiểu học xã Hoằng Quỳ) thành trường mang tên Lưu Đình Chất. Những câu chuyện về danh nhân Lưu Đình Chất cũng được đề nghị đưa vào trong chương trình giáo dục địa phương.
Danh nhân Lưu Đình Chất (1566 - 1627) sinh ra và lớn lên trong gia tộc lớn họ Lưu ở Thanh Hóa, có họ với thái sư Lưu Cơ, từng thi đỗ đại khoa và làm quan triều Lê Trung Hưng. Theo sử liệu, ông đỗ đạt khá muộn, khi đã 42 tuổi, do lớn lên trong thời loạn, việc học hành thi cử nhiều khó khăn. Tuy nhiên, theo TS Lê Quang Chắn, Phó viện trưởng phụ trách Viện Sử học Việt Nam, trong bối cảnh chung của giáo dục Nho học Đàng Ngoài thời Lê Trung Hưng, ông Lưu Đình Chất là nhân vật nổi trội nhất, cả về con đường làm quan cũng như công lao, đóng góp với quê hương, đất nước.
Năm 1616, ông Lưu Đình Chất được cử làm Chánh sứ sang nhà Minh. Trong chuyến đi sứ, ông Lưu Đình Chất đã gia tăng tình hòa hiếu không chỉ với nhà Minh mà còn mở rộng giao hảo với sứ thần Cao Ly. TS Phạm Văn Ánh, Viện Văn học Việt Nam, đánh giá: "Đối với người được chọn làm chánh sứ sang Trung Hoa, một trong những tiêu chí hàng đầu là phải có tài "chuyên đối", tức khả năng ứng đối một cách sắc bén; sự ứng đối đó không chỉ bằng lời nói, mà còn phải bằng thơ văn. Nói cách khác, người làm chánh sứ phải có tài văn chương. Có thể thấy, mặc dù Toàn Việt thi lục chỉ chép lại được 18 bài thơ sứ trình của Lưu Đình Chất, song ngần ấy cũng đủ để người đọc thấy được phẩm chất, tài năng thơ ca và phần nào là tài năng ngoại giao của ông".
Đánh giá về danh nhân Lưu Đình Chất, nhà sử học Phan Huy Chú trong sách Lịch triều hiến chương loại chí khen ngợi: "Từ đời Hoằng Định đến Dương Hòa, Thịnh Đức là lúc triều đình lắm việc, phải sửa chính ở trong, dẹp loạn ở ngoài… Ông Lưu Đình Chất ở Quỳ Chử bày tỏ mưu hay, bổ ích rất nhiều". Lưu Đình Chất cũng được đánh giá cao nhờ các bài khải thể hiện rõ tấm lòng lo lắng đau đáu đối với thời cuộc, về vận mệnh của đất nước, đặc biệt về cuộc sống hằng ngày của những người dân lao khổ mọi miền.