Điểm danh 7 mặt trận có thể bùng phát xung đột Israel - Iran

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu họp báo tại Jerusalem. THX/TTXVN
Israel đã phải đối mặt với các cuộc tấn công từ nhiều mặt trận kể từ khi phong trào Hamas tiến hành cuộc thảm sát vào tháng 10 năm ngoái. Tuần trước, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nói về việc đất nước của ông đang tham gia vào "cuộc chiến 7 mặt trận" với Iran, nói rằng Tehran ủng hộ một liên minh không chính thức gồm các phe nhóm vũ trang trên toàn khu vực được gọi là "Trục kháng chiến".
Ngay ngày hôm sau, Phái đoàn Iran tại Liên hợp quốc đã chia sẻ với Newsweek và đăng lên mạng X một cảnh báo nghiêm khắc chống lại bất kỳ "cuộc xâm lược quân sự toàn diện" nào của Israel ở Liban, nơi có phong trào Hezbollah hùng mạnh đã giao chiến với Israel trong các cuộc tấn công trả đũa qua lại xuyên biên giới.
Phái đoàn Iran cảnh báo rằng một động thái như vậy sẽ dẫn đến một "cuộc chiến tranh tiêu diệt" và có khả năng dẫn đến "sự tham gia của tất cả các Mặt trận Kháng chiến".
Đáp lại, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) nói với Newsweek rằng "IDF đã chuẩn bị cho nhiều tình huống an ninh khác nhau trong mọi lĩnh vực và sẽ tiếp tục bảo vệ Nhà nước Israel khỏi các mối đe dọa khác nhau."
Giờ đây, với các mối đe dọa ngày càng leo thang và không có dấu hiệu ngừng bắn sắp xảy ra ở Gaza hay biên giới Israel-Liban, tạp chí Newsweek đã phác thảo 7 mặt trận mà Israel đối mặt với nguy cơ leo thang chiến sự trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn hơn.
DẢI GAZA
Israel và Hamas đã xảy ra một số cuộc xung đột và đụng độ kể từ khi nhóm vũ trang Palestine nắm quyền kiểm soát Gaza vào năm 2007, hai năm sau khi IDF rút quân khỏi vùng lãnh thổ mà họ chiếm đóng trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, cuộc tấn công chết chóc ngày 7/10/2023 do Hamas lãnh đạo và chiến dịch trả đũa tiếp theo của IDF đã gây ra cuộc chiến dài nhất và nguy hiểm nhất cho đến nay tại vùng lãnh thổ ven biển đông dân cư này.

Người dân sơ tán khỏi khu vực phía Đông thành phố Khan Younis, Dải Gaza ngày 2/7/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Trong khi các quan chức Israel tuyên bố đạt được những lợi ích to lớn trong cuộc xung đột, họ cũng thừa nhận rằng sẽ phải mất thêm nhiều thời gian để đạt được các mục tiêu đã nêu là đánh bại Hamas với tư cách là một thực thể chính trị và quân sự, đảm bảo Gaza không thể là mối đe dọa trong tương lai và trao trả nốt các con tin Israel. Trong khi đó, Hamas đã tìm cách tiếp tục tiến hành các hoạt động gần như hàng ngày, thường hợp tác với nhiều phe phái nhỏ hơn.
BỜ TÂY
Trong khi Chính quyền Dân tộc Palestine (PA) do Fatah lãnh đạo vẫn giữ quyền kiểm soát trên danh nghĩa đối với các khu vực ở Bờ Tây, Tổng thống Mahmoud Abbas phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị trước sự phẫn nộ của người dân sau nhiều năm không tổ chức bầu cử, cùng cáo buộc về hoạt động quân sự và định cư ngày càng tăng của Israel. IDF thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào những nơi bị nghi là thành trì của các nhóm vũ trang Palestine, trong khi Hamas và các phe phái khác đã mở rộng ảnh hưởng trên khắp Bờ Tây, bao gồm cả thành phố linh thiêng Jerusalem.

Lực lượng an ninh Israel phong tỏa hiện trường vụ tấn công tại thành phố Hebron ở khu Bờ Tây bị chiếm đóng, ngày 21/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Israel đã thực hiện quyền kiểm soát đối với phần lớn lãnh thổ Bờ Tây, nhưng một cuộc tấn công phối hợp của các nhóm ở đây có thể làm chệch hướng hơn nữa các nguồn lực an ninh của Israel vốn cần thiết để ứng phó với các mặt trận khác.
LIBAN
Israel đã bắt đầu tăng gấp đôi nguồn lực được phân bổ cho mặt trận phía Bắc do các cuộc đụng độ ngày càng gia tăng với Hezbollah.
Trong lịch sử, Israel đã tấn công quy mô lớn vào Liban ba lần và tiến hành hai cuộc chiến lớn liên quan đến Hezbollah, nhưng các nhà quan sát cảnh báo rằng một cuộc xung đột toàn diện mới sẽ là tàn khốc nhất đối với cả hai bên. Các quan chức Israel nói rằng họ ước tính Hezbollah đã tích lũy được một kho vũ khí gồm khoảng 200.000 tên lửa, cũng như súng cối, thiết bị bay không người lái, tên lửa đất đối không, tên lửa chống tăng, đạn dẫn đường chính xác cùng nhiều loại vũ khí khác. Được coi là lớn hơn và mạnh hơn nhiều so với Hamas, một trận chiến với Hezbollah có thể khiến các thành phố lớn của Israel như Tel Aviv và Haifa trở thành mục tiêu tấn công bằng hàng loạt vũ khí có thể áp đảo các hệ thống phòng thủ của Israel, như Vòm Sắt (Iron Dome). Ngoài ra, quân Israel phải đối mặt với hỏa lực liên tục ở cả hai bên biên giới.

Vệt khói trải dài khi hệ thống phòng không Israel đánh chặn tên lửa được phóng từ Liban, ngày 27/6/2024. Ảnh: THX/TTXVN
SYRIA
Israel cũng có chung đường biên giới trên thực tế phía Bắc với Syria ở Cao nguyên Golan, phần lớn trong số đó đã bị Israel chiếm đóng và sáp nhập mà không được quốc tế công nhận.
Iran đã mở rộng ảnh hưởng của mình trên khắp Syria kể từ khi cử cố vấn cũng như một số lực lượng dân quân khác ủng hộ Tổng thống Bashar al-Assad, chống lại nhiều nhóm phiến quân và khủng bố khác nhau kể từ năm 2011. Trong thời gian đó, IDF đã tiến hành hàng trăm cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu bị nghi ngờ có liên quan đến Iran.
IRAQ
Iraq đã nổi lên như một mặt trận đặc biệt tích cực kể từ khi bùng phát cuộc chiến Israel-Hamas. Mặc dù không giáp biên giới trực tiếp với Israel, Iraq là nguồn gốc của các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái và tên lửa thường xuyên được thực hiện bởi liên minh các phe nhóm được gọi là “Kháng chiến Hồi giáo” ở Iraq.

Xe quân sự Mỹ di chuyển trên tuyến đường cao tốc tới khu vực Taji, gần thủ đô Baghdad. Ảnh: AFP/TTXVN
Cho đến tháng 2 năm nay, lực lượng Kháng chiến Hồi giáo ở Iraq cũng tuyên bố thường xuyên tấn công quân đội Mỹ ở Iraq và nước láng giềng Syria. Sau cái chết của 3 binh sĩ Mỹ ở biên giới Jordan-Syria, một loạt cuộc tấn công toàn diện của Mỹ nhằm vào các vị trí dân quân ở Iraq và Syria đã khiến chiến dịch của lực lượng này bị đình lại.
Tuy nhiên, các nhóm này đã cảnh báo rằng việc họ tạm dừng gắn liền với lời hứa rút quân của Mỹ khỏi Iraq, điều mà Lầu Năm Góc đã báo hiệu không có kế hoạch thực hiện. Các thủ lĩnh "kháng chiến" đã nhiều lần đe dọa sẽ không chỉ tiếp tục mà còn mở rộng chiến dịch chống lại lực lượng Mỹ khi các cuộc tấn công của Israel vẫn tiếp tục.
YEMEN
Nằm cách xa Israel hơn nữa, phong trào Houthi của Yemen đã tự khẳng định mình là một trong những phe nhóm "Trục kháng chiến" gây rối nhất. Nhóm này đã nắm giữ thủ đô Sanaa từ năm 2015 bất chấp liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu ủng hộ chính phủ được quốc tế công nhận của đất nước này, đã phóng tên lửa và UAV chống lại Israel, cũng như chống lại hoạt động của các tàu thương mại trên khắp khu vực bị cáo buộc liên quan đến Israel.
Houthi cũng đã phải đối mặt với các cuộc tấn công liên tục từ liên quân Mỹ - Anh. Nhưng nhóm này đã tìm cách củng cố cơ sở hạ tầng quân sự của mình bằng hệ thống các khu phức hợp dưới lòng đất và thề sẽ tham gia chiến tranh trực tiếp với cả Israel và Mỹ nếu cần thiết.
IRAN
Iran đã nhiều lần tuyên bố họ không mong muốn một cuộc chiến tranh khu vực và các quan chức Iran cũng nói rằng, ngay cả trong trường hợp xảy ra chiến tranh của Israel ở Liban, họ tin rằng Hezbollah có đủ sức mạnh để đánh bại kẻ thù. Nhưng những tuyên bố từ nước Cộng hòa Hồi giáo đã trở nên sắc bén hơn đáng kể trong những tháng gần đây khi viễn cảnh về một cuộc chiến Israel-Hezbollah ngày càng được chú ý và các quan chức Iran đã sẵn sàng thể hiện sự ủng hộ trực tiếp của họ đối với các phe phái "Trục kháng chiến".
Iran sở hữu kho tên lửa lớn nhất và tiên tiến nhất ở Trung Đông. Trong khi Israel từ lâu đã thể hiện khả năng tấn công Tehran trong "cuộc chiến bóng tối", nhưng một cuộc chiến tranh mở có thể sẽ thử thách Israel, các quốc gia Arab lân cận và Mỹ hơn bao giờ hết.