Sao chổi được chờ ngắm bằng mắt thường có thể đang tan rã: Người Việt hụt hẫng

Như Thanh Niên đã thông tin, sao chổi C/2023 A3 được phát hiện cách đây không lâu, vào năm ngoái đã tiến tới gần mặt trời lần đầu tiên sau 80.000 năm. Nhiều người hy vọng nó sẽ sáng như một ngôi sao trên bầu trời vào mùa thu năm 2024.

Chuyện gì đang xảy ra?​

Người yêu thiên văn trên khắp thế giới, trong đó có Việt Nam chờ đợi ngắm sao chổi kỳ thú này bằng mắt thường. Theo EarthSky, được phát hiện vào đầu năm 2023, sao chổi C/2023 A3 dự kiến sáng lên đáng kể vào thời điểm nó tiếp cận gần nhất với trái đất và mặt trời vào tháng 10.2024.

Sao chổi luôn là thiên thể gây hứng thú với người yêu thiên văn
"Nhưng trong những tháng gần đây, khi sao chổi C/2023 A3 đang tiếp cận bên trong hệ mặt trời, nó đáng lẽ phải sáng lên. Các nhà quan sát đã bối rối vì họ không nhận thấy độ sáng tăng lên trong 3 tháng qua. Mới đây, một nghiên cứu mới cho thấy nhân sao chổi đang phân mảnh”, chuyên gia thông tin.
Một chuyên gia tại NASA cho biết vào ngày 8.7.2024 mới đây, sao chổi đã bước vào giai đoạn phân mảnh nâng cao. Chuyên gia nói rằng sự kết thúc của sao chổi Tsuchinshan-ATLAS là điều "không thể tránh khỏi".
Tuy nhiên, sao chổi nổi tiếng là thất thường và không thể đoán trước. Vì vậy, chúng ta sẽ phải đợi vài đêm hoặc vài tuần và xem điều gì sẽ xảy ra với sao chổi. Nếu bạn có một chiếc kính thiên văn nhỏ, bạn có thể tự mình quan sát. Theo chuyên gia, sao chổi Tsuchinshan-ATLAS có tốc độ cực nhanh. Nó đang xé toạc hệ mặt trời với tốc độ 290.664 km/giờ hoặc 80,74 km/giây, so với trái đất.
“Khi tiến gần đến bên trong hệ mặt trời, sao chổi sẽ tiến gần nhất đến mặt trời (điểm cận nhật) vào ngày 27.9.2024. Theo nghiên cứu mới của Sekanina, sao chổi có thể tan rã trước khi đạt đến điểm cận nhật.
Sao chổi C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) được phát hiện lần đầu tiên vào ngày 22.2.2023 bởi kính thiên văn đặt tại Nam Phi của dự án khảo sát khả năng va chạm của các tiểu hành tinh với trái đất (viết tắt là ATLAS).
Các nhà thiên văn tại đài quan sát Tử Kim Sơn (Trung Quốc) cũng đã phát hiện sao chổi này vào tháng 1.2023, vì thế cái tên thứ hai của sao chổi này (như trong ngoặc ở trên) là kết hợp tên của hai nơi đã phát hiện ra nó.

Nếu nó vẫn còn nguyên vẹn…​

EarthSky cho rằng nếu sao chổi không tan rã, các ước tính hiện tại chỉ ra rằng vào khoảng ngày 27.9 tới đây, nó sẽ có độ sáng hoặc cấp sao từ 3 đến 4. Tuy nhiên, nó sẽ rất thấp ở đường chân trời phía đông trong quá trình tiếp cận gần nhất với mặt trời.
Nếu vẫn còn nguyên vẹn sau khi tiếp cận gần nhất với mặt trời, tin tốt là tốc độ cao của sao chổi đưa nó lên cao hơn trên bầu trời trong những đêm tiếp theo sau khi đi qua hành tinh của chúng ta. Do đó, sẽ dễ dàng phát hiện được sao chổi này trên bầu trời phía tây.

Liệu có thể quan sát sao chổi C/2023 A3 những tháng tới đây?
Lần tiếp cận gần nhất của sao chổi này với trái đất là vào ngày 12.10.2024, nếu nó còn "sống sót". Trường hợp này xảy ra, các dự đoán hiện tại cho thấy nó sẽ có cấp sao từ 2 đến 3 khi ở gần hành tinh của chúng ta nhất. Điều đó sẽ khiến nó có thể nhìn thấy bằng mắt thường, mặc dù không sáng như dự kiến trước đây.
"Những hình ảnh gần đây do các nhiếp ảnh gia thiên văn chuyên nghiệp chụp được cho thấy một cái đuôi thứ cấp mờ nhưng rất dài, bằng 3 lần đường kính mặt trăng", chuyên gia cho hay.
Trên các hội nhóm yêu thiên văn Việt Nam, nhiều người chia sẻ thông tin về sao chổi đặc biệt này đang tan rã, kèm theo đó là sự nuối tiếc và hụt hẫng. Trong đó, có anh Thịnh (22 tuổi, ngụ Bình Định).
Chàng trai cho biết anh đã để ý, tìm hiểu thông tin sao chổi này từ năm ngoái, khi nó được phát hiện và chia sẻ trên các trang tin tức về thiên văn. Anh nói rằng mình đã rất mong chờ để ngắm nó bằng mắt thường vào tháng 10 tới đây.
“Nhưng thật hụt hẫng khi mình đọc được tin này, hơi tiếc nuối một chút vì mình đã mong chờ nó cả năm nay. Tuy nhiên sao chổi là thiên thể khó dự đoán, biết đâu sẽ có kỳ tích xảy ra", anh nói thêm.